مدرسه مسجد محور

علی‌اصغر فانی

«تربیت» وظیفه اصلی نهاد آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش بستر طبیعی تربیت است. به عبارت دیگر شبهه‌ای نسبت به کارکردهای آموزش و پرورش از قبیل انتقال فرهنگ، تامین زیرساخت منابع انسانی، تربیت نیروی انسانی نیمه تخصصی برای ورود به بازار کار و… ندارند.
1- متاسفانه آموزش و پرورش در اولویت نبوده و در عین حال کوچک دیده شده است. کسری 30-25درصدی بودجه در سال‌های اخیر به تحقق کارکردهای وزارت آموزش و پرورش لطمه جدی وارد کرده است. عدم رسیدگی جدی و تضعیف این سازمان، زمینه دخالت افراد و نهادهای خارج از آموزش و پرورش را فراهم کرده است به‌طوری که هر کس به خودش اجازه می‌دهد درباره برنامه‌ها و تصمیمات آموزش و پرورش اظهارنظر کند درحالی که در سایر وزارتخانه‌ها این‌طور نیست.
همه‌ساله سازمان برنامه و بودجه، ردیف‌های فراوانی را به نام فعالیت فرهنگی به ارگان‌ها و سازمان‌هایی که ادعای انجام کار فرهنگی را دارند، منظور می‌کند.
2- آموزش و پرورش یک نهاد فرهنگی و تخصصی است. بعضی‌ها فکر می‌کنند کار آموزش و پرورش ساده و پیش‌پاافتاده است. این افراد معتقدند تامین یک ساختمان و به کارگیری چند نفر دیپلمه و لیسانسیه برای تاسیس یک مدرسه کافی است درحالی که تعامل با کودک و نوجوان نسل ‌آلفا و نسل زد نیاز به مهارت‌های بالایی دارد. دکارت معتقد است: در دنیا دو کار سخت‌ترین است: تربیت و سیاست. اگر آحاد جامعه تربیت تمام ساحتی (1) نشوند، مسوولان آینده که دانش‌آموزان امروز هستند، قادر به اداره امور نخواهند بود.
3- آموزش و پرورش فعلی با قدمت 170 ساله قادر به تربیت دانش‌آموزان امروزی نیست. حال رقیب برای آموزش و پرورش تعریف نکنیم.
4- شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 99 با سلب اختیار از سازمان‌ها و نهادهایی که مجوز راه‌اندازی مهدهای کودک و مراکز پیش‌دبستانی را صادر می‌کردند باتوجه به اهمیت و توجه به امر تربیت و تشکیل «سازمان‌ ملی تعلیم و تربیت» را به تصویب رساند تا برنامه‌ریزی ، محتوا، صدور مجوز و نظارت به مراکز آموزش کودکان قبل از 6 سالگی را عهده‌دار شود. روح این مصوبه وجود رویه در امر تربیت است و آن هم با مدیریت آموزش و پرورش.
5- ایجاد سازمان‌ها، نهادها و راه‌های موازی به وظایف آموزش و پرورش باعث تضعیف این دستگاه که حداقل 40 میلیون مخاطب مستقیم دارد، می‌شود. منطقی نیست به جای تامین نیاز واقعی بودجه آموزش و پرورش، به سایر سازمان‌ها اعتبارات اختصاص می‌یابد که فاقد صلاحیت لازم هستند. 
اخیرا مجلس شورای اسلامی طرحی را تحت عنوان «مدرسه مسجدمحور» تصویب کرده است که به موجب آن وزارت آموزش و پرورش موظف شده در قالب مدرسه غیردولتی با درخواست‌های هیات امنای مسجد، مجوز مدرسه ذیل مسجد را صادر کند. لازم به ذکر است در حال حاضر بدون تصویب قانون جدید صدور مجوز مدرسه غیردولتی طبق ضوابط بنا به درخواست هیات امنا مسجد منعی ندارد. سوال اینجاست که پیشنهاددهندگان این طرح چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟
نگرانی‌ها این است که:
1- با توجه به تخصصی بودن امر تربیت، هیات امنای مسجد نتواند مدرسه را هدایت کند.
2- با توجه به نفوذ امام جماعت بعضی از مدارس، آموزش و پرورش توان نظارت بر امور مدارس مذکور را نخواهد داشت.
3- این احتمال وجود دارد که مدارس مسجدمحور برخی از مواد آموزشی را نافع تشخیص ندهند و بالطبع به آن موارد درسی کم‌توجهی شود؛ در نتیجه به اهداف دوره‌ها و پایه‌ها نخواهیم رسید.
شایسته است وزارت آموزش و پرورش نسبت به حذف این طرح از دستور کار مجلس و شورای نگهبان تلاش کند.
1- تربیت اجتماعی و سیاسی/ تربیت علمی و فناورانه/ تربیت بدنی/ تربیت زیباشناختی/ تربیت اقتصادی و حرفه‌ای/ تربیت اخلاقی

منبع: روزنامه اعتماد 23 دی ماه 1402 خورشیدی