معلم کارمند نیست

علی‌اصغر فانی

تدوین سند ملی آموزش و پرورش از سال 1383 در دوره وزارت آقای مرتضی حاجی کلید خورد. ایشان این سند را برای جلب مشارکت سایر نهادها، دستگاه‌های دولتی و غیردولتی مطرح کردند. به عبارت دیگر آقای حاجی دنبال یک تقسیم کار ملی جهت نیل به اهداف آموزش و پرورش بود. بعد از آقای حاجی در دو سال اول دولت آقای احمدی‌نژاد تقریبا کاری روی سند صورت نگرفت اما از سال سوم دولت اول و تمام دولت دوم آقای احمدی‌نژاد با تغییر عنوان از سند ملی به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش کار تدوین سند  دنبال شد و نهایتا به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. در این سند، نظام آموزشی بر 6 زیر نظام (مدیریت و رهبری، منابع مالی و بودجه، فضای آموزشی و تجهیزات، پژوهش و ارزشیابی، نیروی انسانی و برنامه درسی) استوار است. با وجودی که هر 6 زیرنظام جایگاه خود را دارد، اما زیرنظام نیروی انسانی نقش ممتازی دارد. به عبارت دیگر در فرآیند یاددهی، یادگیری، معلم نقش کلیدی را ایفا می‌کند. می‌توان گفت در صورت فراهم نبودن هر یک از زیرنظام‌ها در فرآیند تعلیم و تربیت اختلالی ایجاد می‌شود اما آموزش تعطیل نمی‌شود. در حالی که اگر معلم نباشد، با وجود سایر زیرنظام‌ها، یادگیری صورت نخواهد پذیرفت. با توجه به نقش کلیدی معلم، لازم است تحلیلی ولو مختصر از وضعیت نیروی انسانی آموزش و پرورش داشته باشیم. در حال حاضر نیمی از معلمین موجود بدون گذراندن دروس تربیت معلم به استخدام آموزش و پرورش درآمده‌اند. این موضوع بدان معناست که حدود 50 درصد معلمین فعلی با مقوله‌ای با عنوان مهارت‌های معلمی آشنایی ندارند و با مباحثی چون روان‌شناسی کودک و نوجوان، روش‌های تدریس، کارورزی، فن معلمی و… سروکار نداشته‌اند. این معلمان معمولا از طریق مصوبات مجلس یا به استناد اساسنامه نهضت سوادآموزی که مقرر کرده بود هر آموزشیاری که حداقل پنج سال در نهضت سوادآموزی تدریس کرده باشد به استخدام آموزش و پرورش درمی‌آید…

 به آموزش و پرورش راه پیدا کرده‌اند. برای اجرای سند تحول ابتدائا باید مقدمات کار از قبیل نیروی انسانی، فضا و تجهیزات، مدیریت، استقرار نظام ارزشیابی، برنامه درسی، بودجه و منابع مالی را فراهم کرد. نیروی انسانی آموزش و پرورش به‌خصوص معلم – با احترام به ساحت کارمندان گرامی- کارمند نیست که با وی بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری رفتار شود. لذا ما نیازمندیم که نیروی انسانی آموزش و پرورش را به طور جامع در قالب یک لایحه قانونی سامان دهیم. این لایحه می‌تواند شامل فصول زیر باشد:
– آموزش و بهسازی
– جذب و نگهداشت
– سنجش صلاحیت و رتبه‌بندی
– آیین‌نامه خاص معلمی
– سازمان نظام معلمی

منبع: روزنامه اعتماد 31 اردیبهشت 1402 خورشیدی