یکسال از سلطه طالبان بر افغانستان گذشت

مدافعان حقوق‌ بشر در معرض خطر

شماری از نهادهای جهانی حمایت از مدافعان حقوق‌بشر گفته‌اند که یک سال پس از سلطه طالبان در افغانستان، شرایط برای مدافعان حقوق‌بشر به ویژه زنان، بیشتر از پیش بدتر شده است. یکسال پیش زمانی که طالبان برای بار دوم قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، وعده داده بودند که به حقوق بشر، از جمله حقوق زنان و دختران و آزادی رسانه‌ها، احترام می‌گذارند. به گزارش ترجمان افغانستان، به گفته نهادهای بین‌المللی حمایت از مدافعان حقوق بشر، در طول یکسال گذشته، طالبان نه تنها نقض جدی حقوق بشر را انجام داده‌، بلکه به دنبال سرکوب جامعه مدنی و آزادی رسانه‌ها نیز بوده‌اند. فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر، سازمان جهانی علیه شکنجه، آسیا فورم (ASIA-FORUM) و مدافعان خط مقدم (Front Line Defenders)، اخیرا در اعلامیه‌‌ای مشترک گفتند که از ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، آنان شاهد فرسایش مستمر دستاوردهای حقوق بشر در افغانستان و حملات، انتقام‌جویی‌ها و عدم هرگونه حمایت موثر از مدافعان حقوق بشر در این کشور بوده‌اند.
به باور این نهادها، زنان و دختران، اقلیت‌های مذهبی و قومی، کسانی که علیه تخلفات و حمایت از حقوق آسیب‌پذیرترین افراد صحبت می‌کنند، به گونه عمدی هدف قرار گرفته‌اند و این نمونه‌ای از خشونت است که با اقدام ناکافی جامعه بین‌المللی مواجه شده است. در این اعلامیه آمده است که مدافعان حقوق بشر که فعالیت‌شان را برای جوامع خود ادامه می‌دهند، بدون حمایت کافی، دسترسی به منابع، حفاظت و راه‌هایی برای رسیدن به امنیت رها شده‌اند.
پس از مسلط شد ن مجدد طالبان، مدافعان حقوق بشر تقریبا روزانه با حملات و انتقام‌جویی‌های خشونت‌آمیز مواجهند. این اعمال خشونت‌آمیز شامل دستگیری، شکنجه، تهدید و کشتار می‌شود. علاوه بر آن، تشدید خشونت‌ها در ولایات، تعداد زیادی از مدافعان را مجبور به ترک منازل‌شان کرده است.
نهادهای حمایت از مدافعان حقوق بشر گفته‌اند: «مدافعان حقوق بشر، به ویژه مدافعان حقوق زنان، با خطرها و تهدیدهای متعددی از سوی طالبان مواجه بوده‌اند از جمله اختطاف، بازداشت و حبس خودسرانه، شکنجه، آسیب جسمی و روانی، بازرسی منازل، مرگ و تهدید فیزیکی، ارعاب و آزار و خشونت علیه اعضای خانواده‌های‌شان.» به باور این نهادها، زنان مدافع حقوق بشر نیز با سرکوب سیستماتیک و جدایی از زندگی عمومی مواجه شده و از حقوق خود برای کار، آزادی رفت و آمد، دسترسی به آموزش و مشارکت در امور عمومی محروم شده‌اند.
همچنان در بخشی از این اعلامیه آمده است برای کسانی که می‌خواهند افغانستان را به دلیل خطرهای شدید ترک کنند، مسیرهای امن و با عزت برای خروج از این کشور بسیار دشوار و چالش‌برانگیز است. براساس اظهارات نهادهای حمایت از مدافعان حقوق بشر، اقلیت‌های مذهبی و قومی در افغانستان به ‌طور مداوم مورد هدف قرار گرفته‌اند. مدافعان حقوق بشر این جوامع، به ویژه زنان در معرض خطر خاصی قرار دارند و کسانی که می‌خواهند چنین تخلفات را مستندسازی و افشا کنند، با انتقام‌جویی شدید مواجه شده‌اند. این در حالی است که طالبان، نهادهای مستقل مثل کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان را منحل کرده‌اند. به گفته این نهادها، این کار طالبان اصول حقوق بشر را نادیده گرفته که این عملکرد منجر به محدود شدن دسترسی شهروندان و مدافعان حقوق بشر افغانستان به یک نهاد مستقل و موثر حقوق بشری در این کشور شده است. این نهادها تاکید کرده‌اند که زمان آن فرا رسیده تا جامعه بین‌المللی گام‌های مشخصی برای ارایه حمایت عملی از مدافعان حقوق بشر بردارد و اطمینان حاصل کند که طالبان پاسخگو هستند. آنان گفته‌اند: «اقدامات ملموس برای اطمینان از پایان فوری تمام نقض‌ها و تجاوزات حقوق بشری علیه همه افراد در افغانستان، از جمله مدافعان حقوق بشر، اقلیت‌ها به ویژه گروه‌های قومی و مذهبی، خبرنگاران، زنان و دختران انجام داده شود.»
به گزارش طلوع نیوز، سمیرا حمیدی، مسوول بخش افغانستان در سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید: «ما نگران وضعیت وخیم و شکننده حقوق بشر در افغانستان هستیم و یافته‌های ما این را نشان می‌دهد که یکسال بعد از اینکه گروه طالبان به شکل سیستماتیک خشونت و تبعیض در افغانستان انجام دادند و بیشتر ساختند و هیچ نوع حسابدهی وجود ندارد.»
 امارت اسلامی یافته‌های سازمان ملل را درباره نقض حقوق بشر به دور از حقیقت می‌داند و آن را نمی‌پذیرد. امارت اسلامی می‌گوید که پس از روی کار آمدن دوباره امارت اسلامی حقوق بانوان در افغانستان تامین شده است. بلال کریمی، معاون سخنگوی امارت اسلامی، گفت: «حقوق بشری زمانی ضایع می‌شد و مردم ما به وحشت و جنایت مختلف مواجه بودند که زیر بمباران بودند، ولی بعد از آمدن امارت اسلامی حقوق مردم و شهروندان ما تامین شده است.»

منبع: روزنامه اعتماد 24 مرداد 1401 خورشیدی