فشارهای درسی و خودکشی کودکان و نوجوانان

رامین کریمی‌نیا

به گزارش پایگاه خبری راه برترین‌ها دو کودک ۹ و ۱۲ ساله اهل شهر کوهدشت از توابع استان لرستان به نام‌های امیرمحمد ابوالوفا‌یی و فرهاد خدایی اول هفته جاری اقدام به خودکشی و به زندگی خود پایان دادند. «هنوز دلایل و انگیزه خودکشی این دو کودک عنوان نشده است. بر اساس پژوهش انجمن دفاع از حقوق کودک هیچ‌گونه آمار رسمی و روشنی از تعداد خودکشی کودکان در کشور وجود ندارد، اما بررسی‌های این ان‌جی‌او از خودکشی بیش از ۲۵۰ کودک طی سال‌های ۹۰ تا ۹۹ حکایت دارد این در حالی است که این آمار تنها تعداد خودکشی‌هایی (موفق) است که رسانه‌ای شده و عدد واقعی بیش از اینهاست. آمار رسمی ثبت و احوال ثبت احوال می‌گوید: خودکشی پنجمین دلیل مرگ و میر نوجوانان و جوانان در کشور به حساب می‌آید در واقع 3 و ۸۹ درصد مرگ و میر در این سن به دلیل خودکشی‌هاست. بر اساس همین پژوهش ۴۸ درصد از خودکشی‌ها رسانه‌ای شده طی این 10 سال مربوط به پسران و ۵۲ درصد هم مربوط به دختران بوده است. ۴۵ درصد از خودکشی‌ها مربوط به بازه سنین ۹ تا ۱۴ سال و ۵۵ درصد دیگر مربوط به بازه سنی ۱۵ تا ۱۸ سال بوده است.  اما علل این خودکشی‌ها هم به نوبه خود قابل توجه است: فقر ۸ درصد؛ مشکلات آموزشی ۲۶درصد؛ درگیری با خانواده ۲۸ درصد؛ روابط عاطفی ۵ درصد؛ تجاوز ۸ درصد؛ تحت تاثیر فیلم و ویدیو ۵درصد و همچنین ۲۰ درصد از خودکشی‌ها به خاطر ازدواج اجباری بوده است. همچنین شهرهای تهران، اصفهان و همدان بیشترین آمار خودکشی را داشته‌اند.» طبق اعلام خبرگزاری جمهوری اسلامی در سمنان در سال ۹۴ فشارهای درسی و خانوادگی بالاترین علل خودکشی کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است. اغلب کودکان با حلق‌آویز کردن؛ پریدن از ارتفاع؛ استفاده از انواع قرص و سلاح گرم به استقبال مرگ رفته‌اند!

طبق پژوهش‌ها مهم‌ترین عوامل موثر در خودکشی کودکان و نوجوانان عبارتند از:  سرزنش‌های مکرر خانواده و به خصوص پدر؛ استهزای همکلاسی‌ها؛ فشارهای بی‌امان برخی معلمان؛ افت تحصیلی؛ ناکامی در گذراندن واحدهای درسی؛ عدم‌ موفقیت در کنکور و رشته دلخواه؛ دعواهای خانوادگی؛ جدایی والدین؛ سریال‌ها و فیلم‌هایی که بیشتر از مرگ می‌گویند؛ فشارهای روحی و روانی جامعه؛ نابسامانی‌های اخلاقی در جامعه و… طبق آمار سازمان جهانی بهداشت سومین دلیل مرگ در بین نوجوانان خودکشی است و به ازای هر خودکشی موفق؛ ۶۰ خودکشی ناموفق رخ داده است! راهکارهایی مانند آگاهی دادن به کودکان و نوجوانان؛ مدیریت بحران؛ آموزش تاب‌آوری؛ آموزش به خانواده‌ها و مربیان؛ آگاه کردن خانواده و معلمان از علایم خودکشی مانند کمتر حرف زدن؛ خیره شدن به دوردست‌ها؛ استرس زیاد می‌تواند موثر باشد. توجه خانواده و مدرسه به احساساتی مانند درماندگی؛ ناتوانی؛ تنهایی و بی‌کسی؛ نداشتن همدل و هم‌صحبت و همچنین داشتن یک حامی و راهنما می‌تواند از خودکشی کودکان و نوجوانان تا حد زیادی جلوگیری کند.  آنچه جلب نظر می‌کند درصد بالای خودکشی‌ها به علت مشکلات آموزشی است جا دارد خانواده‌ها؛ سیستم آموزشی؛ مسوولان کشور؛ پژوهشگران؛ اصحاب رسانه؛ صدا و سیما و ngo‌ها نسبت به این امر دقت؛ توجه و حساسیت بیشتری داشته باشند و با اقدامی ملی و هماهنگ نسبت به کاهش این پدیده شوم فرهنگی هر چه سریع‌تر اقدام کنند .

منبع: روزنامه اعتماد 22 مرداد 1401 خورشیدی