رسانه و مثلث «تولید، تدوین، توزیع»
محمد داوري
روز خبرنگار بهانهاي است تا علاوه بر توجه به نقش و جايگاه خبرنگاران در عرصه رسانه و تجليل از خدمات آنها كه يكي از مهمترين افراد تاثيرگذار در تحقق آزادي و دموكراسي و دفاع از حقوق شهروندي هستند، با نگاهي به فرآيند فعاليت رسانهاي به ويژه در شرايط جديد با توجه به گسترش شبكههاي اجتماعي ميتوان به نقش مخاطبان هم در اين فرآيند اشاره كرد.
فرآيند فعاليت رسانهاي از توليد آغاز ميشود بخشي كه بيشترين زحمت آن بر دوش خبرنگاران است و در واقع خبرنگاران در تيم رسانهاي محتواي اوليه توليدات رسانهاي را در بخش خبر و گزارشها و گفتوگوهاي خبري تهيه ميكنند كه اين محتوا پشتوانه ساير توليدات رسانهاي براي نويسندگان و تحليلگران است تا به استناد آن پيرامون مسائل روز ابراز نظر نمايند، لذا نقش خبرنگاران در توليد محتواي رسانهها بسيار حياتي است و رقابت رسانهها از نظر كمي و كيفي تا حدزيادي به برخورداري از خبرنگاران حرفهاي بستگي دارد. پس از توليد محتوا تيمي كه جزو بخش ناديدههاي رسانهها هستند در تدوين مطالب توليدشده نقشآفريني ميكنند بخش تحريريه و فني هر رسانه كه معمولا براي مخاطبان چندان شناختهشده نيستند براي اينكه مطالب خام توليدشده از نظر محتوا و شكل جذابيت لازم را براي مخاطبان داشته باشد با مهارتي كه در تدوين دارند تلاش ميكنند تا محتواي رسانهاي را در قالب جذاب براي مخاطبان آماده كنند. اما در سهضلعي و مثلث (توليد، تدوين و توزيع)، بخش توزيع است كه مكمل زحمتهاي تيمهاي بخش توليد و تدوين است و اگر محتواي تدوين شده به درستي توزيع نشود و به دست مخاطبان در زمان مناسب نرسد در واقع زحمتهاي تيمهاي دو بخش قبلي به هدر رفته است، چرا كه رسانهها مخاطبمحور هستند و اگر محتواي رسانهاي آنها به دست مخاطبان نرسد يا مخاطبان آن محتوا را نپسندند در واقع كار آن رسانه بيحاصل و بيمعناست. در شرايط جديد و به ياري توسعه شبكههاي اجتماعي مسووليت توزيع علاوه بر تيم توزيع هر رسانه برعهده تكتك مخاطبان است همان مسووليتي كه امروزه در شبكههاي اجتماعي بدون مزد و منت بسياري از مخاطبان فعال به خوبي آن را انجام ميدهند و در واقع ياريكنندگان مدني توليدكنندگان و تدوينكنندگان هستند و چه بسياري از محتواهاي رسانهاي كه به دليل توزيع گسترده در شبكههاي اجتماعي در سطح وسيعي تاثيرگذار بودهاند و مشاهده اين تاثيرگذاري انرژي مضاعفي را به دستاندركاران آن رسانه ميدهد تا با انگيزه و اميد نقش رسانهاي خود را ايفا كنند.
لذا به نظر ميرسد براي تقويت جامعه مدني و تقويت فعالان عرصه رسانه، شهروندان به عنوان مخاطبان فعالان رسانهاي ميتوانند مخاطب منفعل نباشند و نه تنها با افزايش سوادرسانهاي خود، تبديل به مخاطب فعال بلكه تبديل به مخاطب هوشمند شده و نه تنها در توزيع بلكه با تعامل با رسانهها در توليد محتواي رسانهها نقشآفريني كنند تا نقش رسانهها در تقويت جامعه مدني و به تبع آن در تحقق توسعه پايدار و همهجانبه و استقرار آزادي و دموكراسي و جلوگيري از ظلم و فساد ارتقا يابد.
منبع:روزنامه اعتماد 18 مرداد 1401 خورشیدی