معلمان چه می‌خواهند؟

محمد داوری

این روزها که صدای معلمان بیش از همیشه شنیده می‌شود نگرانی از این وجود دارد که سخن آنها خوب شنیده نشود یا به عبارتی نگذارند سخن آنها خوب شنیده شود. جامعه میلیونی معلمان شاغل و بازنشسته که با خانواده‌های آنها جمعیت قابل ملاحظه‌ای را تشکیل می‌دهند خود به خوبی می‌دانند که چه می‌خواهند اما بسیاری از افراد دیگر به ویژه آنهایی که با خانواده‌های فرهنگیان ارتباط مستقیمی ندارند و شرایط زندگی یک خانواده فرهنگی را از نزدیک درک نکرده‌اند احتمال می‌رود از مطالبه اصلی معلمان آگاهی دقیقی نداشته باشند به ویژه اینکه اگر متاثر از رسانه‌هایی باشند که فقط برخی از مطالبات معلمان را برجسته می‌سازند. برای پاسخ به این پرسش که معلمان چه می‌خواهند، باید کمی عقب‌تر رفت و کمی هم عمیق‌تر کنشگری‌های معلمان را مورد بررسی قرار داد تا دچار خطای زاویه دید نشویم. به‌طور مشخص معلمان بیست سال است که پس از تحمل دوره جنگ و به انتظار نشستن دوره سازندگی، از دوره دوم اصلاحات مطالبه‌گری خود را آغاز کردند و نوع کنش‌های آنها هم متنوع بوده چه در قالب تشکل‌ها و چه به صورت توده‌ای و خودجوش، هم کنش رسانه‌ای داشتند و هم تجمع برگزار کردند و هم فرصت‌های مذاکره را از دست ندادند و هم تعامل کردند و اگر هم کارد به استخوان‌شان رسید از تقابل هم نهراسیدند و هزینه‌هایش را هم پرداخت کردند.
بنابراین با این گستره زمانی و با این تنوع کنشگری اگر خواسته‌های معلمان را بربشماریم، می‌بینیم وجه مشترک همه خواسته‌ها و فصل مشترک همه کنشگران یک مطالبه کلیدی و اساسی است و آن چیزی نیست جز «کارآمدی نظام آموزشی» . شاید گفته شود که مثلا مطالبه معیشتی چه ربطی به کارآمدی نظام آموزشی دارد اما به نظرم پاسخش ساده است اول اینکه معلمان در کنشگری‌های‌شان فقط مطالبه معیشتی ندارند بلکه همیشه در نوشته‌ها و گفته‌های‌شان دو کلیدواژه مقدم بر همه‌چیز است یکی «کیفیت آموزشی» و دیگری «عدالت آموزشی»، دومطالبه‌ای که بی‌تردید دانش‌آموزمحور است و متاسفانه کاهش کیفیت آموزشی و تهدید عدالت آموزشی بیش از گذشته به دانش‌آموزان آسیب زده است. نکته دیگر اینکه تردیدی نیست که نظام آموزشی ما معلم‌محور است و حرفه معلمی مبتنی بر ویژگی‌های شخصیتی، مهارت‌های معلمی و دانش تخصصی است که برخورداری از آنها برای ایفای نقش معلمی کافی نیست بلکه یک معلم دارای این سه شاخص لازم است که از معیشت مناسب برخوردار باشد و احساس منزلت کند و انگیزه و انرژی برای ایفای نقش خود را داشته باشد و رضایت شغلی و امید به آینده او را برای داشتن عملکردی کارآمد ترغیب نماید. لذا وقتی صدای مطالبه معیشتی معلمان به گوش می‌رسد باید با دقت به سخن آنها گوش سپرد تا درک کرد که در واقع معلمان آینده کودکان و نوجوانان این مرز و بوم را مطالبه می‌کنند و آنها چیز زیادی نمی‌خواهند بلکه خواستار اجرای عدالت و قانون و خواستار برخورداری از منزلت و معیشت برای ایفای نقش موثر به منظور تحقق کیفیت و عدالت آموزشی و کارآمدی نظام آموزشی هستند

منبع: روزنامه اعتماد 18 اسفند 1400 خورشیدی