جامعه ۲۴ – مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز گذشته به بررسی صلاحیت سومین وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش پرداخت که در نهایت یوسف نوری با ۱۹۴ رای موافق، ۵۷ رای مخالف و ۱۷ رای ممتنع از مجموع ۲۶۸ رای مأخوذه، راهی ساختمان وزارت آموزش و پرورش شد. پیش از این حسین باغگلی و مسعود فیاضی به عنوان گزینه‌های تصدی وزارت آموزش و پرورش به مجلس معرفی شده بودند که این دو نتوانستند از مجلس رای اعتماد بگیرند.

یوسف نوری در حالی کار خود را در وزارت آموزش و پرورش آغاز کرد که در طول سه سال و ۹ ماه باقی مانده دولت فعلی، راه سختی پیش رو داشته و باید برای ساماندهی امور این دستگاه عریض و طویل به‌ویژه درباره مشکلات معیشتی معلمان، بازگشایی مدارس، ارتقای کیفیت آموزش و تامین بودجه، کمبود نیروی انسانی، افت کیفیت آموزشی و …، راهکار‌های عملیاتی داشته باشد.

سومین وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در حالی موفق به گرفتن رای اعتماد از نمایندگان شد که بسیاری از کارشناسان و فرهنگیان معتقدند؛ گزینه‌های مناسب‌تری هم برای تصدی این مسئولیت وجود داشت که مورد توجه قرار نگرفت و فقط به دلیل نبود وقت مقتضی و اینکه بیش از این به صلاح نبود وزارت آموزش و پرورش با گستردگی که دارد بدون وزیر بماند، سومین فرد پیشنهادی موفق به گرفتن رأی اعتماد شد.

پیشتر نیز جامعه ۲۴ در گزارشی پیش بینی کرده بود که این بار وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش از مجلس رأی اعتماد خواهد گرفت چرا که مهلت سه ماهه سرپرستی وزارت آموزش و پرورش رو به اتمام بود و در صورت رأی نیاوردن یوسف نوری دولت ناچار به اخذ حکم حکومتی برای تمدید مدت سرپرستی این وزارتخانه می‌شد. در عین حال دو گزینه پیشنهادی قبلی نیز رأی اعتماد نگرفته بودند و مشکلات عدیده این وزارتخانه همچون بازگشایی مدارس و نارضایتی معلمان به دلیل عدم تصویب لایحه رتبه بندی معلمان که باعث افزایش حقوق آنها می‌شود، نیز برپاجاست.

نمایندگان موافق نوری، دلایل موجهی نداشتند

محمد داوری، کارشناس حوزه آموزش و پرورش در گفت‌وگو با جامعه ۲۴، درباره این اقدام مجلس و رأی به گزینه‌ای که به گفته بسیاری توانمندی لازم برای تصدی این مسئولیت را دارا نیست، اظهار کرد: رای آوردن سومین وزیر پیشنهادی، غیرمنتظره نبود و پیش‌بینی می‌شد که یوسف نوری رای بیاورد، هر چند که نمایندگان موافق او، دلایل موجهی نداشتند، دلایل آن‌ها از این قبیل بود که دیگر سومین گزینه است و باید رای بیاورد و اینکه گفته می‌شد نسبت به دو گزینه قبلی قوی‌تر است؛ این دلایل موجه نبود. می‌گویند سومین گزینه که رای هم آورد، پیشینه آموزش و پرورش دارد، اما این موضوع لزوما به معنای توانمندی شخص تلقی نمی‌شود. این در حالی است که دلایل مخالفان قوی‌تر بود، مبتنی بر اینکه می‌گفتند گزینه‌های قوی‌تری در بین افراد نزدیک به دولت برای تصدی این پست وجود دارد، حتی اسامی ۲۰ نفر را لیست کردند که این افراد می‌توانند در جایگاه وزیر آموزش و پرورش قرار بگیرند، در حالی که نام آقای نوری در بین اسامی این نفرات نبود.

داوری با بیان اینکه این گزینه با شرایط آموزش و پرورش و مطالبات فرهنگیان سازگار نیست، درباره مشکلات پیش روی یوسف نوری در دوران تصدی وزارت آموزش و پرورش، ادامه داد: وزیر آموزش و پرورش با مسائل حل نشده فراوانی روبروست که حتی پیش‌تر استخراج شده بود که آموزش و پرورش بیش از ۷۰۰ مسئله اساسی دارد. مهمترین مشکلاتی که یوسف نوری با آن مواجه است، مربوط به نیرو‌های ستادی و اداری فرسوده، ناتوان و ناکارآمدی است که سال‌ها در پست‌های مختلف جا خوش کرده‌اند و با تغییر مدیران کل و سایر افراد، تغییری در آن رخ نمی‌دهد و این افراد همچنان در جای خود حضور دارند. نیرو‌های ستادی، نقش پشتیبان را دارند که باید حامی برنامه‌های وزیر آموزش و پرورش باشند، اما آنچه مسلم است، با وجود این نیرو‌های ناکارآمد، حتی امکان پیش‌برد بهترین اهداف و برنامه‌ها هم وجود ندارد.

دخالت برخی نهادها در آموزش و پرورش مشکل ساز است!

وی افزود: مسئله دیگر، ساختار سازمانی و عریض و طویل آموزش و پرورش است که حتی نهاد‌های خارج از سیستم نیز در آن دخالت دارند. نمایندگان مجلس و نیرو‌هایی از دستگاه‌های دیگر در وزارت آموزش و پرورش دخالت‌هایی دارند و این نهاد بسیار زیاد متأثر از عوامل خارجی است و این امکان وجود ندارد که آقای وزیر عملیاتی شدن برنامه‌ها را پیش ببرد.

وجود معلمان ناراضی و نبود آمادگی برای تحقق هر برنامه‌ای

این کارشناس آموزش و پرورش گفت: مسئله بعدی، وجود معلمان ناراضی، خسته و افسرده‌ای است که انگیزه و توان ایفای نقش معلمی را ندارند. مشکلات معیشتی کمر آن‌ها را خم کرده و تمرکز کافی بر حرفه خود ندارند و امکان و فرصت ارتقا و توانمند کردن از آن‌ها گرفته شده است، حتی اگر بقیه مسائل هم حل و فصل شود، با وجود تعداد زیادی از معلمان ناراضی، این افراد آمادگی اجرای برنامه‌ای در سطح مدرسه را ندارند. معلمان عامل اجرای هر نوع برنامه‌ای در مدرسه هستند و مدرسه نیز پیشانی هر نوع برنامه‌ریزی در وزارت آموزش و پرورش است.

وی بیان کرد: مسائل زیربنایی دیگری نیز وجود دارند که بسترساز هستند، همچون مشکلات مرتبط با اقتصاد آموزش و پرورش و مشکلات مربوط به محتوا و راهکار‌های آموزشی و برنامه‌ریزی درسی؛ همچنین چالش بازگشت دانش آموزان به مدرسه بعد از گذشت دو سال از کرونا پیش روی وزیر آموزش و پرورش است. مدرسه نمی‌تواند مانند پیش از کرونا ادامه فعالیت دهد.

داوری افزود: چالش‌های متعدد دیگری در ابعاد مدیریتی، ساختاری، امکانات و تجهیزات، بودجه و اعتبارات، تالیف و تدوین کتاب‌های درسی و همچنین تربیت معلم و تأمین نیروی انسانی پیش روی آقای نوری خواهد بود.

این کارشناس آموزش و پرورش با اشاره به برخی انتظارات معلمان نیز بیان کرد: معلمان در درجه اول انتظار دارند فکری به حال وضعیت معیشت آن‌ها شود. اگر آموزش و پرورش بخواهد کیفیت و عدالت آموزشی را تامین کند، بدون توجه به نیاز‌های معیشتی معلمان نمی‌تواند به دنبال عملیاتی شدن این دو باشد. معلمان نباید دغدغه معیشت داشته باشند و انتظار این است که مشکلات معیشتی برطرف شود، تا عوامل انگیزه‌بخش برای معلمان به منظور ارتقای خود در این حرفه، پررنگ‌تر شود. اکنون همه این‌ها تحت‌الشعاع وضعیت معیشتی قرار گرفته است و معلم فرصت افزایش و ارتقای سطح مهارتی خود را ندارد و قادر نیست به ویژگی‌های خود و شخصیت معلمی توجه داشته باشد و متاثر از همین موضوع، منزلت او آسیب می‌بیند و مهارت‌های او در سطح حداقلی باقی می‌ماند و دانش او به‌روز نمی‌شود. فردی با شخصیت آسیب‌دیده نمی‌تواند معلمی کارآمد و موفق باشد.