مطالب

حمایت سخنگوی سازمان معلمان ایران از بیانیه کانون صنفی معلمان

بیایید روز معلم را نه به یک روز “نمادین” بلکه  به نقطه آغازی برای “همصدایی و اقدام جمعی” تبدیل کنیم

صندوق ذخیره باید تحت مدیریت و نظارت اعضا باشد/نظارت حراستی و امنیتی و اطلاعاتی مغایر با اساسنامه است

راند دوم در رم

راند اول دیپلماسی

  • ورود به سایت
  • عضویت
شنبه خرداد ۲۴, ۱۴۰۴
  • صفحه اصلی
  • اخبار
    • اخبار استانها
  • سازمان
    • واحدهای ده گانه
      • واحد مالی پشتیبانی
      • واحد آموزش
      • واحد اجتماعی
      • واحد پژوهش ونوآوری
      • واحد توسعه و تشکیلات
      • واحد جوانان و دانشجویی
      • واحد حقوقی
      • واحد رسانه وارتباطات
      • واحد طرح وبرنامه
      • واحد سیاسی
    • اساسنامه و مرام‌نامه
    • جلسات شورای مرکزی
    • اطلاعیه‌های سازمان
    • بیانیه‌ها
    • معرفی اعضای ارکان سازمان
    • فرم عضویت در سازمان
  • گفتگو
  • گزارش
  • یادداشت
  • دیدگاه
  • تشکل ها
  • گالری
    • گالری تصاویر
    • گالری فیلم
  • انتخاب سردبیر
  • باشگاه معلمان
  • پیشخوان روزنامه ها
دیدگاه

آسیب‌شناسی وضع موجود 2

آذر ۱, ۱۴۰۰ 292 0نظر
image_pdfimage_print

علی شکوهی

نداشتن تئوری راهنمای عمل و نبودن تجربه موفق حکومت دینی در دوره معاصر باعث شد که جمهوری اسلامی وثیقه‌های سنگینی را هزینه کشف تئوری و نظریه جدید کند تا بتواند از پس برخی مشکلات برآید. نمونه بارز این شیوه عملکرد را در جریان مطرح شدن نظریه ولایت مطلقه فقیه از سوی امام خمینی(ره) شاهد بودیم. در آن زمان شورای نگهبان میزان اقتدار حکومت را در چارچوب احکام اولیه شرعی می‌دانست و در مقابل مجلس و دولت در تلاش بودند قوانینی را در راستای تامین مصالح و منافع مردم وضع کنند که خارج از چارچوبی بود که شورای نگهبان مدنظر داشت. در آن وضعیت که روند قانونگذاری کشور در عمل به بن‌بست رسیده بود و برای سال‌های متمادی نیروهای انقلاب بدون داشتن یک نظریه حکومتی روشن درباره نسبت فقه و احکام عملی حکومت به جان هم افتاده بودند، امام خمینی(ره) مبادرت به طرح نظریه ولایت مطلقه فقیه کردند که مطابق آن حکومت می‌توانست از چارچوب احکام اولیه فراتر برود و با صرف مصلحت‌اندیشی اقدام به وضع قانون کند؛ امری که تا پیش از آن تصور می‌شد با فقه شیعه نمی توان چنین نظری داشت و فقط اهل سنت هستند که با مفاهیمی مثل مصالح مرسله و استحسان و استصلاح می‌توانند چنین احکامی را توجیه کنند.  یک نمونه دیگر از نبود تئوری راهنمای عمل در تشکیل حکومت دینی را در جریان نحوه تطبیق قوانین عادی با شرع از سوی شورای نگهبان شاهد بودیم. در آن زمان شورای نگهبان اصرار داشت که قوانین باید با شرع، «منطبق» باشند  در حالی که بسیاری از عناوین قانونگذاری در مجلس و دولت اساسا در فقه شیعه وجود نداشت. در واقع بعد از سال‌ها و به بن‌بست رسیدن عملی حکومت، شورای نگهبان قبول کرد که نظریه خود را تغییر دهد و به جای «ضرورت تطبیق قوانین با شرع»  از «کفایت مغایر شرع نبودن قوانین» سخن بگوید. این تحول حاصل توجه به مشکلاتی بود که با تفسیر شورای نگهبان ایجاد شده بود. در عین حال این تغییر یک معنای مهم‌تری داشت که خیلی سراغ آن نرفتند و آن کامل و مطلق فرض نکردن شرع و احکام دینی موجود در پی‌ریزی یک جامعه دینی و ضرورت توجه به تجربه عام بشری در اداره جوامع انسانی بود. مهم‌تر از آن مباحثی بود که در حیطه انتظارات از دین مطرح بود و تغییر نظر شورای نگهبان می‌توانست در این حوزه نیز پیام‌های مهمی را داشته باشد که کمتر سراغ آن رفتند.

با گذشت بیش از 40سال از عمر جمهوری اسلامی هنوز هم شاهد ضعف تئوریک و نظری در جمهوری اسلامی هستیم و هنوز یک توافق اکثریتی درباره بسیاری از موضوعات وجود ندارد. هنوز کم نیستند کسانی که ساختار نظام اسلامی را با نظام خلافت یکی می‌دانند و فهمی اقتدارگرایانه از دین و حکومت دینی دارند و در مقابل فقها و اندیشمندانی را سراغ داریم که فهم مردم‌سالارانه از حکومت را به اسلام نسبت می‌دهند و مبنای مشروعیت حکومت و حاکمان را رای مردم می‌دانند. برخی در تبیین مناسبات جهانی هم سراغ اندیشه امت و امامت می‌روند و ولی فقیه در ایران را امام امت اسلامی تفسیر می‌کنند و حیطه اختیارات و مسوولیت‌های رهبران ایران را در کل جهان قابل تعمیم می‌دانند ولی در مقابل بسیاری معتقدند که صحنه مناسبات جهانی عرصه بازیگری دولت – ملت است و نمی‌توان بر اساس نظریه امت اسلامی به صف‌بندی سیاسی جهانی مبادرت کرد. کم نیستند کسانی که مدعی وجود مکتب اختصاصی اسلام در حوزه اقتصاد و مدیریت و سیاست و مناسبات جهانی و امثالهم هستند و از اقتصاد اسلامی و مدیریت اسلامی و روانشناسی اسلامی و جامعه‌شناسی اسلامی سخن می‌گویند و در مقابل جریان بزرگی هم هست که اساسا این تعابیر را قبول ندارد و اقتصاد و مدیریت و سیاست را علم می‌داند و صرف وجود برخی کلیات در تعالیم دین در این حیطه‌ها را به معنای وجود یک دانش اختصاصی اسلامی نمی‌داند. کم نیستند کسانی که می‌خواهند همه علوم را اسلامی کنند و از فیزیک و شیمی اسلامی هم دفاع می‌کنند و البته بسیاری هم این تعابیر را اساسا قبول ندارند و آن را به طنز شبیه می‌دانند.
فقدان نظریه و تئوری راهنمای عمل که مورد توافق اکثریتی از اندیشمندان و سیاستمداران و مردم کشورمان باشد، تاثیر منفی خود را در همه عرصه‌ها نشان می‌دهد و منجر به تعارضات نظری و عملی در شیوه حکمرانی می‌شود. منتقدان وضع موجود معتقدند جمهوری اسلامی هیچ گام قابل اعتنایی برای غنای فقه شیعه برنداشته و در عمل هیچ نظریه‌پردازی واقعی برای حل مشکلات کشور اتفاق نیفتاده است. در مقابل حامیان وضع موجود مدعی هستند که در این زمینه کارهای بزرگی را به انجام رسانده‌اند و در همه زمینه‌ها در حال نظریه‌پردازی هستند. آنان حتی گام بزرگ‌تری را برداشته و مدعی پی‌ریزی بنیان‌های تمدن اسلامی در این عصر بوده و خود را در حال اسلامی کردن همه علوم و معارف و محیط‌های دانشگاهی و علمی تصور می‌کنند. کدام برداشت درست است؟ ادامه دارد

منبع:روزنامه اعتماد 1 آذر 1400 خورشیدی

مطلب قبلی
مطلب بعدی

ارسال دیدگاه Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

دسته بندیهای مطالب
  • اخبار 637
  • اخبار استانها 19
  • اساسنامه - مرامنامه 4
  • اطلاعیه‌های سازمان 3
  • انتخاب سردبیر 423
  • اندیشه 152
  • بیانیه‌ها 33
  • پیشخوان روزنامه ها 1
  • تجربه معلمی 25
  • تشکل ها 9
  • تعلیم و تربیت 11
  • جلسات شورای مرکزی 2
  • دسته‌بندی نشده 101
  • دیدگاه 1003
  • سازمان 22
  • کتاب 10
  • گزارش 325
  • گفتگو 316
  • معرفی اعضای ارکان سازمان 9
  • واحد آموزش 1
  • واحد اجتماعی 1
  • واحد توسعه و تشکیلات 2
  • واحد رسانه وارتباطات 2
  • واحد سیاسی 1
  • یادداشت 234

آخرین مطالب

Deretan Dewa dan Entitas yang Dikaitkan Pada Bencana Alam

خرداد ۲۴, ۱۴۰۴

Medusa Perempuan dengan Rambut Ular

خرداد ۲۴, ۱۴۰۴

Asal Usul Dewa Ares

خرداد ۲۴, ۱۴۰۴

Batara Guru Raja Tiga Dunia

خرداد ۲۴, ۱۴۰۴


سازمان معلمان ایران سازمان معلمان ایران

دسته بندیها

اخبار
اخبار استانها
سازمان
گفتگو
گزارش
یادداشت
دیدگاه
تشکل ها
انتخاب سردبیر
باشگاه معلمان
پیشخوان روزنامه ها

دسترسی ها

وزارت آموزش و پرورش
شورای عالی انقلاب فرهنگی
مجلس شورای اسلامی
پایگاه اطلاع رسانی دولت
انجمن اسلامی معلمان ایران
کانون صنفی معلمان ایران
مجمع فرهنگیان ایران اسلامی

شبکه های اجتماعی

© Copyright 2025. All rights reserved.