شهاب شهسواری

یک روز بعد از اقدام نافرجام برای ترور نخست‌وزیر عراق، وضعیت در بغداد پایتخت این کشور همچنان در شرایط به ‌شدت امنیتی قرار دارد. بامداد یکشنبه به وقت تهران، سه پهپاد مسلح به سمت محل سکونت نخست‌وزیر عراق، مصطفی کاظمی در منطقه به ‌شدت حفاظت شده سبز بغداد یورش بردند. بر اساس گزارش‌ها، بر اثر انفجار این پهپادهای انتحاری، چند محافظ نخست‌وزیر عراق مجروح شده‌اند، اما به خود او آسیبی وارد نشده است. به نوشته رسانه‌ها حضور نیروهای ارتش عراق در خیابان‌ها و مناطق اطراف منطقه سبز بغداد محسوس است و نیروهای ارتش تعدادی خودروهای زرهی و تانک در سطح شهر مستقر کرده‌اند. همزمان برخی رسانه‌ها خبر داده‌اند که سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز گذشته در سفری اعلام نشده به بغداد رفته است. فرمانده ارشد نیروهای مسلح ایران در این سفر با نخست‌وزیر، رییس‌جمهور و تعدادی دیگر از مقام‌های عراقی دیدار و گفت‌وگو کرده است.

بعد از گذشته بیش از ۳۶ ساعت از اقدام به ترور نخست‌وزیر عراق، هنوز هیچ گروه یا جریانی مسوولیت این حمله را بر عهده نگرفته است و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در مورد عامل این حمله ادامه دارد. در حالی که مقام‌های ارشد عراق گفته‌اند که به صورت ویژه برای کشف عاملان این حادثه تحقیق می‌کنند، اما مشخص نیست که این تحقیقات در کوتاه‌مدت به نتیجه‌ای برسد یا مانند خیل پرونده‌های بدون جواب ترورهای سیاسی و اقدام‌های خشونت‌بار علیه شهروندان و فعالان مدنی، مطبوعاتی و سیاسی، بدون نتیجه باقی خواهد ماند.
آغاز اتهام‌زنی‌ها به ایران
در حالی که هنوز دولت عراق رسما اتهامی را متوجه گروه یا بازیگران داخلی یا خارجی عراق نکرده است، رسانه‌های ضدایرانی اتهام‌زنی به ایران در مورد این اقدام را آغاز کرده‌اند. خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از مقام‌های امنیتی بدون نام عراقی مدعی شده که ابزار انفجاری که در حمله به منزل نخست‌وزیر عراق استفاده شده است «ساخت ایران» بوده است. این خبرگزاری به نقل از منابع بدون نام خود نوشته که این اقدام توسط یکی از گروه‌های مقاومت عراقی وابسته به حشدالشعبی رخ داده است. رویترز گروه‌های عصائب الحق و کتائب حزب‌الله را به عنوان عاملان احتمالی این حمله معرفی می‌کند. این اتهام‌زنی‌ها علیه حشدالشعبی و ایران در حالی انجام می‌شود که مقام‌های جمهوری اسلامی ایران و گروه‌های وابسته به حشدالشعبی به‌شدت این اقدام را محکوم کرده‌اند و خواهان تحقیقات مستقل در مورد عاملان آن شده‌اند. همزمان تعدادی از فعالان نزدیک به حشدالشعبی نیز در گفت‌وگوهایی با رسانه‌های عراقی، امریکا را عامل این حمله توصیف کرده‌اند.

سفر فرمانده سپاه قدس به عراق
به گزارش پایگاه خبری شفق‌نیوز عراق به نقل از یک منبع آگاه، قاآنی در دیدار با نخست‌وزیر عراق ضمن مردود دانستن کامل سوءقصد علیه نخست‌وزیر، از آمادگی تهران برای مشارکت در تحقیقات مرتبط با شناسایی عاملان این اقدام تروریستی خبر داده است. به نوشته شفق‌نیوز، قاآنی در این دیدار تاکید کرده است که ایران از این اقدام بی‌خبر بوده و عامل این اقدام را نمی‌شناسد. شبکه المیادین هم خبر داده است سردار قاآنی با چند مقام دیگر عراقی نیز دیدار و تاکید کرده که عراق نیاز به ثبات و حفظ وحدت داخلی خود دارد و لازم است تا از هرگونه اقدامی که امنیت عراق را تهدید می‌کند، دوری شود. او در این دیدارها همچنین تاکید کرده که ضروری است تا خواسته‌های مردم و معترضان به نتیجه انتخابات در چارچوب قانون مورد توجه قرار گیرد.
به نوشته شفق‌نیوز، قاآنی در دیدار با رهبران جریان‌های سیاسی مهم عراقی از آنها خواسته است که نسبت به هرگونه اقدامات خشونت‌آمیز و تشدید تنش با دولت پرهیز کنند. او همچنین از گروه‌های شیعه عراقی خواسته است که با قبول کردن نتایج انتخابات در جهت اتحاد جایگاه سیاسی شیعیان برای مرحله بعد از انتخابات تلاش کنند. روسیا الیوم در خبری جداگانه از ملاقات سردار قاآنی با عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق خبر داده است.

تحرکات نظامی مشکوک امریکا
همزمان با تحولات در عراق، ارتش ایالات متحده امریکا روز گذشته اقدام به جابه‌جایی گسترده نیروهای خود از خاک سوریه به عراق کرد. به نوشته رسانه‌ها کاروانی از ۲۷۰ خودروی نظامی امریکایی از فرودگاه نظامی خراب الجیر در استان حسکه سوریه از طریق گذرگاه الولید وارد خاک عراق شده‌اند. به گفته منابع جابه‌جایی نیروها در این حجم توسط نیروهای امریکایی در سال‌های اخیر در مرز عراق و سوریه بی‌سابقه بوده است. بغداد الیوم در گزارشی می‌نویسد: «مشخص نیست که جابه‌جایی نیروهای امریکا مستقیما ارتباطی با تلاش برای ترور نخست‌وزیر عراق دارد یا نه، اما این اقدام درست در زمانی انجام شده است که تعداد زیادی از نیروهای ارتش عراق به درون شهرها منتقل شده‌اند و در عراق و شهرهای بزرگ استان دیالی مستقر شده‌اند.»
روز دوشنبه محمد تمیمی، دبیرکل فیلق وعد الصادق از گروه‌های عضو حشدالشعبی این اقدام امریکا را مشکوک توصیف کرد. این مقام حشدالشعبی به بغداد الیوم گفته است: «به نظر می‌رسد که امریکا قصد سوءاستفاده از حمله اخیر به محل اقامت مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر دارد و قصد ایجاد بحران و فتنه در خاک عراق پشت این تحرکات است.» تمیمی هشدار داده است که «امریکایی‌ها نباید تلاش کنند که در وضعیت امنیت عراق اختلال ایجاد کنند، چراکه چنین اقدامی با واکنش شدید نیروهای مقاومت مواجه خواهد شد که اجازه نمی‌دهند آسیبی به امنیت و سلامت شهروندان عراقی وارد شود.»

جریان صدر: کار دولت و مخالفان نتایج انتخابات نیست، کار طرف سوم است
رعد حسین، از رهبران جریان سائرون، وابسته به مقتدی صدر روز دوشنبه در گفت‌وگویی تاکید کرد که طرف ثالثی برای افزایش تنش‌های جاری در عراق مسوول عملیات ترور نافرجام نخست‌وزیر است. به گزارش بغدادالیوم، رعد حسین گفت: «اقدام به حمله‌ای به این صورت علیه بالاترین مقام سیاسی دولت عراق، یک اقدام بی‌سابقه است.» به گفته این مقام جنبش صدر «قطعا طرف سومی در این اقدام دخیل است که خواسته تنش‌ها میان دو طرف در عراق را تشدید کند. به اعتقاد من طرف سومی غیر از دولت و گروه‌هایی که خواهان بازشماری آرای انتخابات عراق هستند در این اقدام نقش داشته است.»
برخی گروه‌های عراقی از جمله «علی الاسدی» رییس شورای سیاسی مقاومت اسلامی نُجباء عراق از احتمال دست داشتن امریکا در حمله بامداد یکشنبه به محل اقامت نخست‌وزیر عراق خبر داده‌اند و خواهان تحقیقات مستقل برای شناسایی عاملان این اقدام شده‌اند. یکشنبه شب، حزب‌الله لبنان هم در بیانیه‌ای در واکنش به سوءقصد به جان نخست‌وزیر عراق، خواهان مسدود کردن مسیر «کسانی که می‌خواهند عراق را از درون سرنگون کرده تا به پروژه‌های دشمنان خدمت کنند» شد.

عامل حمله به خود را به خوبی می‌شناسم
مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق در نشست اضطراری هیات دولت گفت: «منزل من شب گذشته با پهپاد مورد حمله قرار گرفت و در این حمله مستقیما من را نشانه گرفته بودند، این اقدام بزدلانه، شایسته افراد شجاع نبوده و نشانگر اراده مردم عراق نیست.» به گزارش شفقنا به نقل از بغدادالیوم، وی عنوان داشت: «کشور ما با چالش‌های متعددی رو‌به‌رو است که زاییده امروز و این دولت نیست. ما توانستیم بحران‌های اقتصادی و درمانی را حل کنیم و بحران سقوط قیمت نفت و سیاست‌های اشتباه دولت‌های قبلی را پشت سر بگذاریم.» نخست‌وزیر عراق تصریح کرد: «ما موفق شدیم مطالبات مردم، مرجعیت و تظاهرکنندگان جهت برگزاری انتخابات زودهنگام را عملی کنیم و تمامی خواسته‌های کمیساریای عالی انتخابات را برآورده ‌سازیم.» الکاظمی افزود: «نتایج انتخابات، شکایت‌ها و اعتراضات جزو تخصص و اختیارات دولت نیست، بلکه وظیفه ما تامین امور مالی و امنیتی برای برگزاری انتخابات است.»
الکاظمی گفت: «ما مانع از سوق یافتن عراق به سمت جنگ منطقه‌ای شدیم. برخی تلاش دارند امنیت عراق را برهم بزنند و کشور را باندمحور کنند اما ما خواستار سازندگی کشور هستیم.» وی تصریح کرد: «ما با فساد مبارزه کردیم و از تعقیب فاسدان دست بر نخواهیم داشت و اجازه نخواهیم داد این افراد از دست عدالت فرار کنند.» نخست‌وزیر عراق اظهار داشت: «دستور انجام تحقیقات فوری درباره اتفاقات روی داده با معترضان در منطقه الخضراء را دادیم و همه متخلفان را پشت میله‌های زندان قرار می‌دهیم، زیرا ما هیچ تفاوتی میان مردم عراق قائل نیستیم.» وی گفت: «ما برای خدمت به مردم عراق آمدیم اما برخی خواهان سرقت کشور هستند ولی ما این اجازه را به آنها نخواهیم داد، عراق بزرگ‌تر از هر گونه تلاشی برای کوچک کردن آن است؛ همچنین عراق عرصه‌ای برای ماجراجویی‌های نسنجیده نخواهد بود زیرا مردمی آگاه و میراثی متمدنانه و عمیق دارد.» الکاظمی گفت: «عاملان جنایت روز گذشته را تعقیب خواهیم کرد، ما آنها را خوب می‌شناسیم و آنها را معرفی می‌کنیم و به زودی دست عدالت به قاتلان شهید نبراس فرمان، افسر دستگاه اطلاعات ملی خواهد رسید.» وی در پایان با تشکر از حمایت گروه‌های سیاسی عراقی از مفهوم دولت در برابر بی‌دولتی، از رهبران کشورهای منطقه و جهان که با تماس تلفنی و ارسال پیام و بیانیه‌ها با دولت عراق ابراز همبستگی کردند، قدردانی کرد.

منبع:روزنامه اعتماد 18 آبان 1400 خورشیدی