اساسنامه و مرامنامه سازمان معلمان ایران
فصل اول- کلیات
ماده 1
نام: سازمان معلمان ایران که در این اساسنامه به‌اختصار سازمان نامیده می‌شود.
ماده 2
محل فعالیت: کلیه استان‌ها و شهرستان‌ها که منطقه یا ناحیه آموزش‌وپرورش دارد.
تبصره: دفتر مرکزی سازمان در تهران می‌باشد.
ماده 3
الف) تعریف: سازمان معلمان سازمانی است غیردولتی، مستقل، صنفی- سیاسی، غیرانتفاعی، آرمان‌گرا و مشارکت‌جو که منطبق با اساسنامه و مرامنامه خود فعالیت خواهد نمود.
ب) هدف: ایجاد زمینه مناسب جهت مشارکت واقعی فرهنگیان در عرصه‌های صنفی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آموزش‌وپرورش که منجر به ارتقاءشان و منزلت معلم در جامعه و دخالت مستقیم آنان در ایجاد آموزش‌وپرورشی پویا و فعال، مبتنی بر اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران گردد.
فصل دوم – ارکان سازمان
ماده 4 – ارکان سازمان عبارت‌اند از:
1- مجمع نمایندگان
2- شورای مرکزی
3- دبیر کل
4- هیئت داوری
5- هیئت اجرایی
6- کمیته
7- منطقه
8 – مدرسه
ماده 5 – مجمع نمایندگان:
مجمع نمایندگان عالی‌ترین رکن سازمان است که حداقل سالی یک‌بار تشکیل می‌شود. اعضاء شرکت‌کننده در مجمع نمایندگان عبارت‌اند از: دبیر کل، اعضاء شورای مرکزی، اعضاء هیئت داوری، اعضاء هیئت اجرایی، روسای شورای مناطق، نمایندگان کمیته‌ها در مرکز، نمایندگان شورای مناطق.
تبصره 1:
مجمع نمایندگان به‌طور فوق‌العاده، در مواقع ضروری، با تصویب شورای مرکزی تشکیل می‌گردد.
تبصره 2
آیین‌نامه زمان و نحوه تشکیل و اداره مجمع فوق‌العاده نمایندگان به تصویب مجمع نمایندگان می‌رسد. اولین مجمع نمایندگان توسط هیئت‌رئیسه‌ای مرکب از یک رئیس، دو نایب‌رئیس و یک منشی که توسط اعضاء انتخاب می‌شوند، اداره خواهد شد.
تبصره 3:
تعداد نمایندگان هر کمیته و نمایندگان مناطق به شرح زیر است:
الف) تعداد پنج نفر از هر کمیته مرکز به انتخاب اعضاء آن.
ب) تعداد افراد شرکت‌کننده از هر منطقه در مجمع نمایندگان با توجه به تعداد اعضاء هر منطقه و میزان فعالیت آنان مطابق آیین‌نامه‌ای با پیشنهاد کمیته تشکیلات و تصویب شورای مرکزی تعیین می‌گردد.
ماده 6 – وظایف و اختیارات مجمع نمایندگان:
- تصویب و اصلاح مرامنامه، اساسنامه و آیین‌نامه نحوه تشکیل و اداره مجمع نمایندگان
- تصویب راهبردها و برنامه‌های سازمان به پیشنهاد شورای مرکزی
- عزل و نصب استعفای اعضای شورای مرکزی، هیئت داوری و دبیر کل
- صدور قطعنامه
- بررسی گزارش عملکرد سالیانه دبیر کل، شورای مرکزی و هیئت داوری
- انحلال سازمان و انتخاب هیئت تصفیه به پیشنهاد شورای مرکزی
تبصره 1:
اعتبارنامه دبیر کل توسط هیئت‌رئیسه مجمع نمایندگان صادر می‌گردد.
تبصره 2:
مصوبات مجمع نمایندگان توسط هیئت‌رئیسه جهت اجرا به دبیر کل ابلاغ می‌شود.
ماده 7 – جلسات مجمع نمایندگان:
جلسات مجمع نمایندگان با حضور دوسوم اعضاء رسمیت یافته و مصوبات آن بارأی اکثریت مطلق اعضای حاضر در جلسه اعتبار خواهد یافت. هیئت اجرایی موظف است حداقل یک ماه قبل از برگزاری مجمع نمایندگان تاریخ تشکیل و دستور جلسه آن را به مسئولین و اعضاء مجمع نمایندگان اطلاع دهد.
تبصره 1:
درصورتی‌که مجمع نمایندگان به علل پیش‌بینی‌نشده و یا شرایط اضطراری تشکیل نگردد و یا به علت عدم رسیدن به حدنصاب، رسمیت پیدا نکند. هیئت اجرایی سازمان موظف به دعوت و تشکیل مجمع نمایندگان در اولین فرصت خواهد بود که در این صورت با حضور اکثریت مطلق اعضاء رسمیت خواهد یافت.
تبصره 2:
تصمیمات مجمع نمایندگان در مورد تصویب یا اصلاح مواد مرامنامه، اساسنامه و یا انحلال تشکیلات بارأی حداقل سه‌پنجم کل اعضای مجمع نمایندگان معتبر خواهد بود.
ماده 8- شورای مرکزی:
شورای مرکزی پس از مجمع نمایندگان، عالی‌ترین رکن سازمان است و مسئولیت هدایت و پیشبرد اهداف سازمان را بر عهده دارد و در کلیه امور مربوط به فعالیت‌های سازمان در برابر مجمع نمایندگان مسئول است.
ماده 9- اعضای شورای مرکزی:
تعداد اعضای شورای مرکزی بیست‌وپنج نفر عضو اصلی و پنج نفر عضو علی‌البدل می‌باشد که بارأی مستقیم و مخفی اعضای مجمع نمایندگان و از میان آن‌ها برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.
تبصره:
هر یک از اعضای شورای مرکزی مجاز به حضور در جلسات هیئت اجرایی، کمیته‌ها و شورای مناطق بدون حق رأی می‌باشد.
ماده 10- جلسات شورای مرکزی:
جلسات شورای مرکزی به‌طور عادی حداقل ماهی یک‌بار تشکیل می‌گردد و نحوه تشکیل، اداره و اتخاذ تصمیمات آن برابر آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورا می‌رسد.
ماده 11- وظایف و اختیارات شورای مرکزی:
- پی گیری مصوبات مجمع نمایندگان و نظارت بر حسن اجرای آن.
- هدایت کلیه فعالیت‌های سازمان. تأیید اعضایی که از سوی دبیر کل برای عضویت در هیئت اجرایی پیشنهاد می‌شوند.
- عزل و قبول استعفای آن تعداد از اعضای هیئت اجرایی که بر عهده این شورا است.
- تصویب بودجه سازمان.
- تدوین راهبردها، خط‌مشی‌ها و برنامه‌ها و پیشنهاد اصلاح مرامنامه و اساسنامه و نیز پیشنهاد انحلال سازمان و تهیه سایر دستورات جلسه برای ارائه به مجمع نمایندگان.
- ارائه گزارش عملکرد سالانه ارکان مختلف سازمان بر اساس گزارش ارائه‌شده توسط دبیر کل به شورا
- تصویب تأسیس مناطق و کمیته‌های سازمان و تعیین حدود اختیارات آن‌ها بنا به پیشنهاد دبیر کل
- بررسی و اظهارنظر در مورد گزارش‌های ماهانه هیئت اجرایی
- تفسیر و اعلام نظر درباره مرامنامه، اساسنامه و مصوبات مجمع نمایندگان در مواردی که دارای ابهام بوده و یا مورد اختلاف ارکان سازمان باشد
- تصویب آیین‌نامه‌هایی که مطابق اساسنامه به عهده شورای مرکزی است
تبصره:
شورای مرکزی موظف است بعد از انتخاب شدن توسط مجمع نمایندگان بلافاصله تشکیل جلسه داده و از بین اعضاء خود حداقل دو نفر را برای احراز سمت دبیر کلی سازمان به مجمع نمایندگان پیشنهاد نماید. روش کار برابر آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
ماده 12- دبیر کل:
دبیر کل بالاترین مقام اجرایی سازمان بوده و ریاست شورای مرکزی را به عهده دارد و برای مدت دو سال انتخاب می‌شود.
وظایف دبیر کل به شرح زیر است:
- اداره جلسات شورای مرکزی.
- ابلاغ مصوبات مجمع نمایندگان و شورای مرکزی به ارکان سازمان جهت اجرا و پی گیری و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها. اعلام دیدگاه‌ها و مواضع سازمان در زمینه‌های گوناگون و پاسخگویی در قبال آن‌ها.
- پیشنهاد خط‌مشی‌ها، راهبردها، برنامه‌ها، اصلاح مرامنامه، اساسنامه و انحلال سازمان به شورای مرکزی.
- تهیه دستور جلسات شورای مرکزی.
- ارائه گزارش سالیانه ارکان مختلف سازمان به شورای مرکزی.
- پیشنهاد تأسیس مناطق و کمیته‌های جدید و حدود اختیارات آن‌ها به شورای مرکزی.
- صدور احکام کلیه مسئولین و اعضای ارکانی که تعیین و نصب آن‌ها بر عهده مجمع نمایندگان یا شورای مرکزی است.
- دبیر کل باید حداقل هرسال یک‌بار با شورای مناطق جهت تبادل‌نظر و ارائه گزارش عملکرد به شورای مرکزی جلسه داشته باشد.
- پیشنهاد افرادی جهت عضویت در هیئت اجرایی به شورای مرکزی.
تبصره 1:
در مواقع ضروری هیئت اجرایی با حضور و به ریاست دبیر کل تشکیل می‌شود.
تبصره 2:
دبیر کل از بین اعضاء شورای مرکزی، دو نفر را به‌عنوان معاونین خود به شورای مرکزی معرفی می‌کند، تا زیر نظر وی انجام‌وظیفه نمایند. حدود اختیارات آن‌ها توسط دبیر کل تعیین می‌گردد.
تبصره 3:
در صورت پیشنهاد دبیر کل و تصویب شورای مرکزی، یک سخنگو از بین اعضاء شورای مرکزی سازمان انتخاب می‌شود.
تشکیل مجمع نمایندگان، بدین ترتیب که کلیه اعضاء سازمان بنا به دعوت دبیر کل در گردهمایی سالانه اعضاء شرکت کرده و توسط دبیر کل و مسئولین زی ربط از نزدیک در جریان فعالیت‌های سازمان قرار می‌گیرند.
تبصره:
زمان و نحوه تشکیل و دستور جلسه مجمع نمایندگان توسط دبیر کل تعیین می‌گردد.
ماده 13- هیئت داوری:
هیئت داوری شامل پنج نفر عضو اصلی و دو نفر عضو علی‌البدل بوده و برای مدت دو سال و بارأی مخفی توسط مجمع نمایندگان انتخاب می‌شوند.
تبصره: دبیر کل، رئیس هیئت اجرایی، مسئولین کمیته‌ها در مرکز نمی‌توانند به عضویت در هیئت داوری انتخاب شوند.
ماده 14- وظایف و اختیارات هیئت داوری:
دریافت و رسیدگی به شکایات و گزارش‌های مربوط به تخلفات اعضاء و سازمان و صدور حکم مقتضی. دریافت و رسیدگی به شکایات و گزارش‌های مربوط به تخلفات ارکان سازمان و صدور حکم مقتضی.
ماده 15 – احکام هیئت داوری:
احکام هیئت داوری برای کلیه ارکان و اعضاء سازمان لازم‌الاجرا می‌باشد.
تبصره 1:
در مورد دبیر کل، شورای مرکزی و اعضای آن، هیئت داوری تنها نظر خود را به مجمع نمایندگان اعلام خواهد داشت و تصمیم‌گیری با مجمع نمایندگان خواهد بود. در مورد هیئت اجرایی و اعضاء آن نیز، هیئت داوری نظر خود را به شورای مرکزی اعلام خواهد نمود. در صورت عدم پذیرش این نظر از طرف شورای مرکزی موضوع جهت اتخاذ تصمیم به مجمع نمایندگان ارجاع خواهد شد.
تبصره 2:
گونگی ادارات جلسات هیئت داوری و نحوه رسیدگی به تخلفات اعضاء و ارکان سازمان بر اساس آیین‌نامه‌هایی خواهد بود که به تصویب جلسه مشترک هیئت داوری و شورای مرکزی می‌رسد.
ماده 16- هیئت اجرایی:
هیئت اجرایی عبارت‌اند از رئیس و یک نفر نایب‌رئیس و روسای کمیته‌ها که با پیشنهاد دبیر کل و تصویب شورای مرکزی برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.
تبصره:
انتخاب اعضای هیئت اجرایی برای دوره‌های بعد بلامانع است.
ماده 17- وظایف و اختیارات هیئت اجرایی:
- اجرای مصوبات شورای مرکزی و هیئت داوری.
- تشکیل کمیته‌ها و مناطق پس از تصویب شورای مرکزی.
- نظارت بر حسن جریان کلیه فعالیت‌های اجرایی سازمان.
- ایجاد هماهنگی میان ارکان زیرمجموعه هیئت اجرایی.
- ارائه پیشنهاد به دبیر کل به‌منظور اداره بهتر سازمان و واحدهای وابسته به آن.
- ارزیابی و نظارت بر عملکرد کمیته‌ها و مناطق و ارائه گزارش ادواری به دبیر کل.
- پیشنهاد برنامه‌ها و آیین‌نامه‌های داخلی هر یک از کمیته‌ها و مناطق به دبیر کل.
- دعوت از اعضاء مجمع نمایندگان و تشکیل آن بر اساس مصوبات شورای مرکزی.
- انتشار و توزیع ارگان رسمی سازمان.
تبصره 1:
رئیس هیئت اجرایی، مسئول اداره جلسات هیئت اجرایی و ایجاد هماهنگی در تهیه و اجرای برنامه کار کمیته‌ها و پی گیری و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها است. مسئولین کمیته‌ها زیر نظر مستقیم رئیس هیئت اجرایی انجام‌وظیفه می‌نمایند.
تبصره 2:
تعداد جلسات و چگونگی اداره آن‌ها و نحوه انجام فعالیت‌های مربوط به هیئت اجرایی مطابق آیین‌نامه‌ای است که به تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
تبصره 3:
دبیرخانه (مسئول فعالیت‌های اداری و پشتیبانی سازمان) زیر نظر هیئت اجرایی و برابر آیین‌نامه‌ای که به تصویب هیئت اجرایی می‌رسد، تشکیل‌شده و فعالیت می‌کند.
ماده 18- کمیته‌های سازمان
عبارت‌اند از:
1- کمیته تشکیلات و امور مناطق
2- کمیته آموزش اعضاء
3- کمیته پشتیبانی
4- کمیته طرح و برنامه
5- کمیته اطلاع‌رسانی
تبصره 1:
ایجاد کمیته‌های جدید و یا ادغام و انحلال آن‌ها با پیشنهاد کمیته تشکیلات و تأیید هیئت اجرایی و تصویب شورای مرکزی امکان‌پذیر است.
تبصره 2:
هر یک از کمیته‌های سازمان متشکل از حداقل هفت و حداکثر یازده نفر عضو می‌باشد که با پیشنهاد رئیس کمیته و تأیید کمیته تشکیلات و تصویب هیئت اجرایی انتخاب و اعضای کمیته تشکیلات مستقیماً توسط هیئت اجرایی تعیین می‌شوند.
تبصره 3:
کمیته‌ها می‌توانند بعد از تأیید کمیته تشکیلات از اعضای سازمان به‌عنوان مشاور یا همکار بدون حق رأی استفاده نمایند.
تبصره 4:
کلیه آیین‌نامه‌ها توسط کمیته تشکیلات تهیه و توسط مرجع تعیین‌شده در اساسنامه تصویب می‌شوند.
تبصره 5:
شرح وظایف کمیته‌های سازمان توسط کمیته تشکیلات تهیه و پس از تأیید هیئت اجرایی به تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
ماده 19- منطقه:
منطقه یکی از ارکان سازمان می‌باشد و توسط شورای منطقه که به‌صورت مستقیم توسط اعضاء سازمان در آن منطقه انتخاب‌شده و با حکم دبیر کل منصوب می‌شوند، اداره می‌شود. هیئت‌رئیسه شورای منطقه متشکل از رئیس، نایب‌رئیس و دبیر، بارأی مخفی اعضای شورای منطقه انتخاب‌شده و پس از تأیید هیئت اجرایی با حکم دبیر کل فعالیت می‌کنند. مسئولان کمیته‌های مناطق، توسط شورای هر منطقه و از میان اعضاء شورا انتخاب‌شده و با حکم رئیس شورای منطقه منصوب می‌شوند.
تبصره 1:
وظایف و اختیارات اعضای شورای مناطق و هیئت‌رئیسه مناطق بر اساس آیین‌نامه‌ای با پیشنهاد هیئت اجرایی و تصویب شورای مرکزی خواهد بود.
تبصره 2:
در تقسیم‌بندی مناطق برابر با تشکیلات وزارت آموزش‌وپرورش در هر شهر و محدوده‌ای که اداره ناحیه یا منطقه مستقل وجود دارد یک منطقه سازمان خواهد بود.
تبصره 3:
به‌منظور تحت پوشش قرار دادن فرهنگیان شاغل در مراکز تربیت‌معلم و اداره کل استان‌ها و نیز شاغلین در حوزه وزارتی در تهران، منطقه اداره کل- مرکز تربیت‌معلم و منطقه حوزه وزارتی برای این افراد تعریف خواهد شد. نحوه انتخاب اعضای شورای این مناطق بر اساس آیین‌نامه‌ای است که به تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
تبصره 4:
تشکیل کمیته‌ها در مناطق به‌صورت متناظر با مرکز الزامی نیست.
تبصره 5:
اعضاء کمیته‌های مناطق توسط مسئولان کمیته‌ها و از میان اعضاء سازمان در آن منطقه انتخاب می‌شوند.
تبصره 6:
روسای شوراهای مناطق و مسئولین کمیته‌های مربوطه موظف‌اند حداقل هر شش ماه یک‌بار برای اعضای خود در مدارس تشکیل جلسه داده ضمن تبادل‌نظر آنان را در جریان عملکرد خود قرار دهند.
تبصره 7:
درصورتی‌که در منطقه‌ای سازمان تشکیل نشده باشد افرادی که مایل به عضویت در سازمان باشند با نظر کمیته تشکیلات مرکز به مناطق مورد درخواست معرفی خواهند شد.
ماده 20- مدرسه:
مدرسه اولین رکن سازمان است. هر مدرسه حداقل از یک عضو تشکیل می‌گردد که دارای حداقل یک نماینده در منطقه خواهد بود.
تبصره 1:
نحوه تعیین نماینده یا نمایندگان مدرسه و کارکنان منطقه نحوه ارتباط آن‌ها با منطقه مربوطه بر اساس آیین‌نامه‌ای که به تصویب شورای مرکزی خواهد رسید، مشخص خواهد شد.
تبصره 2:
هر یک از ادارات آموزش‌وپرورش نیز در این سازمان یک مدرسه شناخته می‌شوند.
فصل سوم- عضویت
ماده 21- عضویت:
- شرایط عضویت در سازمان عبارت‌اند از: کارکنان آموزش‌وپرورش.
- التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تقید به فعالیت در چارچوب قانون.
- پذیرش مرامنامه، اساسنامه و تقید به انجام فعالیت در چارچوب مصوبات سازمان.
تبصره 1:
پذیرش کلیه رده‌های همکاری با سازمان بر اساس آیین‌نامه‌ای که به تصویب شورای مرکزی می‌رسد، بر عهده کمیته تشکیلات است.
تبصره 2:
تغییر مدرسه و منطقه فعالیت افراد موجب لغو عضویت افراد نمی‌گردد، چگونگی آن بر اساس آیین‌نامه‌ای که به تصویب هیئت اجرایی می‌رسد، خواهد بود.
تبصره 3:
عضویت در احزاب و تشکیلات سیاسی، مانع عضویت در سازمان نمی‌شود.
تبصره 4:
کلیه نیروهای رسمی، حق‌التدریس و بازنشسته جزء کارکنان آموزش‌وپرورش تلقی می‌شوند.
تبصره 5:
نیروهای حق‌التدریس نمی‌توانند به‌عنوان نماینده مدرسه و عضو شورای منطقه انتخاب شوند.
ماده 22- خاتمه عضویت:
هر یک از موارد زیر موجب خاتمه فعالیت عضو در سازمان می‌گردد:
- استعفای عضو.
- نقض شرایط عضویت
- و تخطی از انجام وظایف تشکیلاتی.
تبصره:
لغو عضویت با پیشنهاد کمیته تشکیلات و تأیید هیئت اجرایی و با تصویب هیئت داوری، امکان‌پذیر می‌باشد. (این اقدام بر اساس آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای مرکزی می‌رسد) در مورد اشخاصی که با حکم دبیر کل منصوب‌شده‌اند، مصوبه هیئت داوری باید به تصویب شورای مرکزی برسد.
فصل چهارم- امور مالی
ماده 23- درآمد سازمان:
درآمد سازمان از طریق دریافت حق عضویت، هدایا و کمک‌های مردمی و درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و مؤسسات وابسته مورد تصویب شورای مرکزی تأمین می‌گردد.
ماده 24- ثبت‌اسناد ملی:
درآمد و هزینه‌های سازمان در دفاتر قانونی ثبت و بیلان آن در پایان هرسال مالی برای بررسی به کمیسیون ماده 10 قانون احزاب ارائه می‌شود.
ماده 25- امضاء اسناد تعهدآور:
مسئولیت انجام هزینه در سازمان برابر با مصوبات شورای مرکزی با دبیر کل می‌باشد که می‌تواند به افراد دیگر تفویض نماید و اسناد مالی و تعهدآور در مرکز به امضای رئیس کمیته پشتیبانی می‌رسد. مسئولیت امضای اسناد مالی و تعهدآور در مناطق طبق آیین‌نامه‌ای است که به تصویب هیئت اجرایی می‌رسد.
تبصره:
رئیس هیئت اجرایی و رئیس کمیته پشتیبانی می‌توانند اختیارات خود را به افراد دیگری تفویض نمایند.
ماده -26 انحلال:
در صورت انحلال سازمان، هیئت تصفیه از طرف مجمع نمایندگان نسبت به تعیین تکلیف اموال و مایملک انحلال و انجام سایر اقدامات قانونی، اقدام نموده و ظرف حداکثر شش ماه گزارش کار خود را به کمیسیون موضوع ماده 10 قانون احزاب ارسال می‌دارد.
فصل پنجم – سایر موارد
ماده 27- نوع فعالیت:
سازمان کلیه فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی سازمان باید به‌گونه‌ای باشد که جنبه صنفی و فرهنگی سازمان تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
ماده 28 – فعالیت سازمان تا قبل از تشکیل اولین مجمع نمایندگان:
سازمان تا تشکیل اولین مجمع نمایندگان و حداکثر یک سال، توسط هیئت مؤسس اداره می‌شود و وظایف و اختیارات مجمع نمایندگان موقتاً به عهده این هیئت می‌باشد. هیئت مؤسس می‌تواند به‌منظور پی گیری وظایف خود، نسبت به تشکیل شورای مرکزی موقت اقدام نماید.
تبصره:
هیئت مؤسس نمایندگانی را برای انجام امور ثبت قانونی سازمان تعیین خواهد نمود. این افراد به‌عنوان مؤسسین قانونی سازمان عمل خواهند کرد.
ماده 29- شرایط احراز مسئولیت‌های تشکیلاتی:
احراز مسئولیت‌های تشکیلاتی به‌وسیله آیین‌نامه‌ای تعیین می‌گردد که به تأیید هیئت اجرایی و تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
ماده 30- اعضای علی‌البدل:
اعضای علی‌البدل ارکان مختلف سازمان در صورت فوت، استعفا، عزل و معذوریت هرکدام از اعضاء به ترتیب اولویت، انتخاب و منصوب می‌شوند.
تبصره:
حضور اعضای علی‌البدل در جلسات رکن مربوطه بدون حق رأی بلامانع است.
این اساسنامه در پنج فصل و سی ماده و 42 تبصره در تاریخ 22 / 8 / 1380 به تصویب مجمع نمایندگان رسید و از این پس به‌عنوان اساسنامه تشکیلات لازم‌الاجرا خواهد بود.
مرامنامه سازمان معلمان ایران
حمد و سپاس بی‌حد مربی جهانیان را که به لطف رحمانی خویش آدمی را علم اسماء آموخت و او را مقام مسجودی فرشتگان ارزانی داشت و پیامبرانی فرستاد و به‌وسیله آنان به بندگان هشدار داد تا میثاق الست بگزارند و نعمت فراموش کرده را به یاد آرند و با آموزش کتاب و حکمت و نشان دادن دلایل واضح و روشن برای برپایی قسط و عدل بپا خیزند. اینک برای دست‌یابی به این منظور و تحقق عدالت اجتماعی و بسط قسط و توسعه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ضرورت بازنگری آموزش‌وپرورش در این دوران رخ می‌نماید تا زمینه و مجالی برای تربیت انسان طراز مکتب ایجاد شود هرچند که تعلیم و تربیت در هر دوره از تاریخ تمدن بشری بر اساس انتظارات اجتماعی، مذهبی و … آن دوره هدفی خاص را دنبال کرده و بر همین اساس نمی‌توان از تعلیم و تربیت امروز همان انتظار را داشت که در قبل بوده است زیرا تعلیم و تربیت دیروز که با نهضت رنسانس در اروپا آغاز شد و تا به امروز بر جوامع غربی و شرقی سایه افکند، فرهنگ و ساختار ویژه خود را همچنان به مشخصه‌هایی چون انسان‌محوری به‌جای خدامحوری و خردورزی با انقطاع از عالم غیب و حاکمیت عقلانیت ابزاری و تجربی حفظ نموده و درنهایت انسان‌هایی مسخ‌شده و تک‌بعدی به جامعه بشری تحویل داده است.
بدیهی است جوامع شرقی به‌خصوص جوامع اسلامی، به دلیل همان تفاوت‌های بنیادین فرهنگی و ساختاری که با جوامع غربی دارند نمی‌توانند آموزش‌وپرورشی غیردینی، آن‌چنان که دوره جدید با ویژگی‌های غربی‌اش اقتضاء می‌کند، داشته باشند و اگر دچار خودباختگی و بی‌هویتی نشده باشند، باید بتوانند آموزش‌وپرورشی دینی و متفاوت با آنچه در غرب وجود دارد، به وجود آورند. بر همین اساس بود که وقتی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (قدس سره) به پیروزی رسید و نظام اسلامی مستقر شد، آموزش‌وپرورش با نگاهی متفاوت به انسان و مناسبات اجتماعی و فرهنگی آن شکل گرفت و به‌جای تکیه‌بر انفکاک و جدایی علم از دین و معنویت، بر آشتی برقرار کردن میان آن دو همت گماشت، تا درنهایت انسانی خدا گونه در راستای نیازهای مختلف فردی و اجتماعی آحاد جامعه تربیت کند. در این دیدگاه جدید، آموزش‌وپرورش از چنان جایگاه بلند و رفیعی برخوردار است که بنیان‌گذار فقید جمهوری اسلامی، امام خمینی (قدس سره) اصلاح مملکت را منوط به اصلاح فرهنگ و آموزش‌وپرورش دانسته و معلمان را کلیددار سعادت ملت معرفی کرد و مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) نیز در تبیین جایگاه و نقش معلم فرمودند: «دست توانای معلم است که چشم‌انداز آینده ما را ترسیم می‌کند… اگر معلم خوب نداشته باشیم، در آینده پدران و مادران، جوانان، رزم‌آوران خوب و نیروهای انسانی زبده و کارآمد نخواهیم داشت.»
حال اگر انتظار داریم آموزش‌وپرورش، بر اساس چنین دیدگاهی، وظایف خطیری چون مبارزه با فقر فرهنگی، تحقق عدالت آموزشی، تربیت انسان‌هایی شایسته و کارآمد، تثبیت ارزش‌ها و باورهای دینی و انقلابی، مبارزه با خودباختگی و بی‌هویتی و … را در فضای جدید ناشی از حماسه شریف دوم خرداد در قالب نهادینه کردن مشارکت‌های مردمی در حوزه‌های فرهنگی و آموزشی و نیز کمک به روند قانون‌گرایی و قانون مداری، نقد طلبی و نقدپذیری، گسترش فرهنگ تعامل و گفتگو، احترام به ارزش‌ها و اندیشه‌های دیگران، پرهیز از خشونت‌گرایی و مدارا ستیزی و … را جامه عمل بپوشاند، ناگزیریم بیش از هر زمان دیگر بر نقش معلمان و مربیان، تأکید کرده و برای حفظ و ارتقاء جایگاه و منزلت آنان تلاشی گسترده مصروف داشته و با فراهم‌سازی امکان حضور فعال و خودجوش این قشر عظیم و تأثیرگذار و استفاده از توانایی‌های آنان در تمامی صحنه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی درزمینهٔ بهسازی و تکامل مادی و معنوی جامعه گام‌های اساسی برداریم. حال با توجه به نکات مزبور و نیز نیاز شدید آموزش‌وپرورش به ایجاد تشکیلاتی منسجم، قانونمند و پویا بتواند با برنامه‌ریزی صحیح و نظارت دقیق، زمینه مشارکت و حضور اجتماعی معلمان و فرهنگیان را فراهم سازد، باعث شد تا " سازمان معلمان ایران" با اتکای به خداوند متعال در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شود. به‌این‌ترتیب، سازمان مصمم است تا با استفاده مطلوب و بهینه از اندیشه‌ها و خلاقیت‌های فرهنگیان و معلمان عزیز، در جهت وصول به اهداف کلی و اصلی زیر تلاش کند:
- نقد و بررسی جریان رسمی و غیررسمی آموزش‌وپرورش کشور با تشکیل کمیته‌های تخصصی مربوطه و ارائه طرح‌ها و پیشنهادهای مناسب
- ایجاد زمینه‌های مناسب جهت فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی با عنایت به نیازهای شغلی و مسائل آموزش‌وپرورش
- تلاش در جهت تحکیم و ارتقای منزلت اجتماعی فرهنگیان
- دفاع منطقی و مجدانه از حقوق صنفی معلمان در چارچوب قانون، در جهت افزایش تسهیلات معیشتی و رفاهی ایشان
- همفکری و مشورت با مسئولان امر و ارائه راهکارهای مناسب در جهت رشد و حرفه‌ای و تخصصی معلمان، همگام با پیشرفت‌های علمی و فنی در عرصه تعلیم و تربیت- برنامه‌ریزی در جهت رشد و توسعه آگاهی‌های دینی، اجتماعی، فرهنگی و شغلی معلمان
- تبیین جایگاه واقعی تعلیم و تربیت در جامعه به‌منظور جلب حمایت و مشارکت ملی
- نهادینه کردن باورهای دینی و ملی فرهنگیان با توجه به گستره تعامل آن‌ها با اقشار مختلف جامعه، به‌خصوص دانش آموزان آینده‌ساز به‌منظور فرهنگ‌سازی
-
زمینه‌سازی مناسب جهت حضور فعال و گسترده فرهنگیان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، ازجمله شرکت در انتخابات به‌منظور انتخاب افراد صالح و آگاه به مسائل آموزش‌وپرورش و مشکلات فرهنگیان
معرفی نمایندگان معلمان به‌منظور تحقق اهداف سازمان معلمان ایران در مجلس شورای اسلامی و شورای شهر.
این مرامنامه با یک مقدمه و 10 بند در تاریخ 22 / 8 / 80 به تصویب مجمع نمایندگان رسید و ازاین‌پس به‌عنوان مرامنامه تشکیلات لازم‌الاجرا خواهد بود.